Het coronavirus heeft impact op alle vastgoedsectoren: de woningbouw, kantoren, retail, horeca, zorgvastgoed én bedrijfsruimte. De afgelopen jaren heerste er economische groei en lage rentes, die ervoor zorgden dat het vastgoed floreerde. Benieuwd naar de ontwikkelingen rondom de vastgoedmarkt tijdens de coronacrisis? Lees dan hieronder verder.
Het vastgoed
De vastgoedmarkt groeide de laatste jaren hard. De vraag steeg, terwijl het aanbod daalde. Dit zorgde voor woningnood en stijging van huur- en koopprijzen. Bij beleggers steeg het transactievolume, wat leidde tot lagere aanvangsrendementen en stijging van de waarde. Beleggers en gebruikers hebben nu even andere prioriteiten en kiezen vooral voor de zekerheid van woningen en zorgvastgoed.
Er zijn op dit moment grote verschillen tussen de sectoren. De winkelmarkt is hard geraakt, met name de non-food en horeca. In de kantoren- en bedrijfsruimtemarkt zijn de problemen minder nijpend, hoewel ook hier economische krimp begint door te schemeren. Doordat het vastgoed een laat cyclisch karakter heeft, is dit nog niet te zien in leegstand of afname in investeringen. Maar, er wordt verwacht dat dit nog wel gaat gebeuren. Dat gezegd hebbende, biedt de coronacrisis ook diverse mogelijkheden. Er is nog genoeg vraag naar woningen, zorgvastgoed en enorme distributiecentra.
Woningbouw
Toen de eerste lockdown net begon, werden vrij veel woningen in de verkoop gezet. Er werd gevreesd voor terugvallende vraag, maar schaarste in vastgoed bleef juist voortbestaan. Direct na de eerste lockdown daalden woningprijzen en werd er minder overboden, maar de markt corrigeerde zichzelf snel. Woningprijzen bleven en blijven oplopen. De woningbouw laat op dit moment nog geen trendbreuken zien. Wél is het niet uit te sluiten dat de coronacrisis zich in de toekomst nog laat gelden in de koopwoningensector. Wanneer veel mensen hun baan kwijtraken, kan dit weerslag hebben op de vastgoedmarkt. In dat geval daalt de koopkracht en stellen consumenten grote investeringen nog even uit.
De vraag naar huurwoningen blijft hoog. Een uitzondering zijn huurwoningen in het hogere segment, vanaf 1.300 euro. Deze woningen zijn in trek bij onder andere expats, die door het coronavirus zijn vertrokken uit Nederland. Gezien het prijssegment zijn de inkomenseisen voor dit huursegment relatief hoog. Als het inkomen van Nederlanders daalt, is er minder vraag naar dit vastgoed, omdat de koopkracht ontbreekt.
Kantoren
Door het thuiswerken is de vraag naar kantoren afgenomen. De verwachting is dat kantoren na de coronacrisis meer gezien worden als een belangrijke ontmoetingsplaats voor sociale bijeenkomsten, in plaats van een ruimte die volledig gericht is op productiviteit. De vraag naar traditionele kantoorpanden was al voor de coronacrisis afgenomen en de trend wordt nu versneld.
Als kantoorgebruikers het in de toekomst nog zwaarder krijgen, kan een grotere omslag volgen, waardoor huurprijzen stagneren en het aanbod juist oploopt. Wie bekostigt dan het vastgoed? Maar er zijn wat mogelijkheden. Veel bedrijven kunnen aanspraak doen op de NOW-regeling, wat bedoeld is voor werkgevers die als gevolg van het coronavirus te maken hebben met een omzetverlies (ten minste 20%). Zij kunnen bij het UWV een aanvraag indienen voor tegemoetkoming.
Retail
Retail is al enige tijd een zeer uitdagende markt voor het vastgoed. Door e-commerce en veranderende consumenteneisen liep het winkelbezoek flink terug, wat versterkt is door het coronavirus. Winkelvastgoed is door corona een minder aantrekkelijk beleggingsproduct, wat resulteert in lagere huurprijzen. Investeerders focussen zich op dit moment minder op de bouw van bijvoorbeeld winkelcentra of andere commerciële ruimtes.
Bedrijfsruimte
Er zitten grote verschillen in de vraag naar bedrijfsruimte per sector. Denk hierbij aan bedrijfsruimtes, zoals grote productiecentra, logistieke centra of kleinschalige bedrijfsruimtes. De vraag naar bedrijfsruimte wisselt dus sterk. Door het coronavirus is internationale handel moeilijker geworden. De onzekerheid over de hele sector neemt toe. Maar de afgelopen jaren is er grote vraag naar grootschalige distributie en logistieke centra door het online winkelen, waardoor er op het moment een tekort is aan goede logistieke ruimtes. Dit biedt weer enorme kansen voor het vastgoed.
Vastgoed als langetermijninvestering
Nog altijd is er vraag naar vastgoed op de lange termijn. Op de korte termijn zoeken beleggers nu vooral zekerheid, die ze kunnen vinden in huurwoningen en zorgvastgoed. Vooral in onzekere tijden, met een historisch lage rente, heeft vastgoed een aantal voordelen, zoals een gunstig rendement en een relatief stabiele cashflow.
De bouw en corona
Op bouwfirma’s heeft het coronavirus effect gehad. Door social distancing is er een nieuwe manier van werken ontstaan. Het transport van de werknemers verloopt anders. Zo mogen ze bijvoorbeeld niet allemaal meer in dezelfde wagens zitten. Op de bouwplaats zelf zijn er extra voorzieningen qua installaties en verloopt de fasering anders. Dit vraagt om de nodige creativiteit en een andere inrichting van de bouwplaatsen.
Hoewel het investeringsvolume in met name kantoorpanden wellicht gaat dalen, zullen de prijzen van vastgoed niet dalen. Vastgoed blijft een veilige haven, ook voor investeerders. Wat vastgoed de komende tijd te wachten staat, is nog even afwachten.
Bouwprojecten van Objectum
Benieuwd naar onze projecten op het gebied van vastgoed? Ons diverse portfolio bevat projecten van woningbouw, onderwijs en kantoren tot retail, zorg en transformaties. Onze bevlogen adviseurs begeleiden opdrachtgevers bij hun ontwikkelvraagstukken. Wij verbinden en coördineren alle betrokken partijen binnen het bouwproces met elkaar. Optimale samenwerking is hierbij de sleutel tot succes.
